فصل دوازدهم دنیای گیاهان

فصل 12 – فكر كنيدآوندها آب و نمك هايي را كه ريشه از خاك جذب مي كند، به برگها مي رسانند تا كار غذاسازي انجام شود. اما خزه ها آوند ندارند. در اين صورت نياز آن ها به آب و نمك ها چگونه تأمين مي شود؟
خزه ها آب و نمك ها را بوسيله اندام هاي ريشه مانند (ريزوئيد) از خاك جذب مي كنند. انتقال آب درون ساقه به صورت سلول به سلول است و برگ ها مي توانند مستقيماً آب اتمسفر را جذب كنند.

نداشتن آوند، چه فرق مهمي را بين اين گياهان و گياهان آوند دار بوجود مي آورد؟
گياهان آوندي داراي ساقه مي باشند ولي خزه ها ساقه ندارند. به اين علت طول آن ها از چند ميلي متر تجاوز نمي كند.

مشاهده كنيداز يك درخت كاج چند شاخه ي كوچك جدا كنيد و برگ هاي آن را با دقت ببينيد. شكل برگها چه تفاوتي با شكل برگهاي درختان معمولي دارد برگ هاي كاج سوزني شكل اند يعني دراز و باريك اند.
وضع قرار گرفتن برگ ها در روي شاخه چگونه است؟
دو به دو روي هم واقع شده اند و هر 2 تا 5 برگ درون يك غلاف به ساقه چسبيده اند.

آيا در اين برگ ها، رگ برگ وجود دارد؟
بله، در هر برگ فقط يك رگبرگ وجود دارد.
دانستيد درختان كاج «هميشه سبز» هستند، زيرا برگ هاي آن مثل درختان ديگر در پائيز زرد نمي شود و نمي ريزد. به نظر شما آيا مي توان گفت برگ هاي كاج «هميشگي اند»؟ خير، برگ هاي درختان كاج مانند درختان ديگر در پائيز زرد نمي شود و نمي ريزد بلكه ريزش برگ ها به تدريج در طول 2 تا 3 سال صورت مي گيرد. معمولاً هميشه تعدادي برگ خشكيده بر روي درخت يا زير آن وجود دارد بنابراين برگ هاي درختان كاج هميشگي نيستند.

فكر كنيد :
وقتي دانه اي را مي كاريم. اولين قسمتي كه از آن خارج مي شود، ريشه است . چرا؟ زيرا گياه را در خاك محكم نگه مي دارد. و آب و مواد لازم براي غذاسازي را از زمين جذب مي كند.

مقايسه كنيد :
با ريشه هاي راست و افشان در دبستان آشنا شده ايد.آيا وظيفه ي همه اين ريشه ها مشابه است؟
بله، وظيفه اصلي ريشه همه گياهان جذب آب و مواد لازم از خاك و محكم نگه داشتن گياه در خاك است.
آيا به جز جذب مواد و محكم نگهداشتن گياه در خاك، كار ديگري براي بعضي از ريشه ها مي توانند پيدا كنيد؟
بله ريشه ي بعضي از گياهان مانند هويج،‌چغندر ، ترب و تربچه محل ذخيره مواد غذايي است.

فكر كنيد