فصل پنجم انرژي

سنگي كه از بالاي كوهي مي غلتد و به پائين مي آيد داراي انرژي مكانيكي است. تمامي اجسام در حال حركت انرژي الكتريكي دارند.

انواع انرژي : بعضي از صورت هاي انرژي را مي توان در اجسام ذخيره كرد. مثلاً وقتي شما يك فنر را مي كشيد يا آن را فشار مي دهيد، در هر دو صورت، در آن انرژي ذخيره كرده ايد. انرژي ذخيره شده با رها كردن فنر آزاد مي شود. به انرژي ذخيره شده انرژي پتانسيل نيز گفته مي شود.
اگر وزنه را از سقف رها كنيم ، انرژي ذخيره شده در آن آزاد مي شود و جسم به حركت در مي آيد در اين حالت مي گوئيم وزنه داراي انرژي جنبشي شده است. انرژي از هر نوعي كه باشد ممكن است از نوع جنبشي يا پتانسيل باشد.
انرژي گرمايي در واقع به جنبش مولكول هاي هر جسم مربوط مي شود. بنابراين انرژي گرمايي از نوع جنبشي است. انرژي نوراني و انرژي صوتي نيز از نوع جنبش و شيميايي موجود در مواد از نوع پتانسيل است.

تبديل انرژي ها :

صورت هاي انرژي نيز مي توانند به يك ديگر تبديل شوند. اين تبديل به راههاي مختلف انجام مي شود. انرژي الكتريكي در لامپ به انرژي هاي گرمايي و نوراني تبديل مي شود. يك باتري خورشيدي، انرژي نوراني خورشيد را به انرژي الكتريكي تبديل مي كند. كرم شب تاب انرژي شيميايي را به انرژي نوراني تبديل مي كند.

بايستگي انرژي :
قانون بايستگي انرژي بيان مي كند كه انرژي نه خود به خود به وجود مي آيد نه خود به خود نابود مي شود بلكه از صورتي به صورت ديگر يا از نوعي به نوع ديگر تبديل مي گردد. وقتي يك خودرو حركت مي كند تمام انرژي شيميايي ذخيره شده در بنزين آن به انرژي مكانيكي ( حركت) تبديل نمي شود.
بلكه مقداري نيز از انرژي به گرما تبديل مي شود،‌به همين دليل است كه وقتي خودرو را روشن مي كنيم، پس از مدتي موتور آن كاملاً داغ مي شود. معمولاً وقتي كه مي خواهيم يك صورت انرژي را به صورت ديگري تبديل كنيم، مقداري از انرژي اوليه به صورت هاي ديگر مورد نظر ما نيست تبديل مي شود.

فكر كنيد .
كدام صورت از انرژي در زندگي ما بيشترين استفاده را دارد؟ انرژي الكتريكي بيشترين استفاده را دارد. زيرا اين انرژي به آساني به صورت هاي ديگر تبديل مي شود و دسترسي به آن آسانتر از انرژي هاي ديگر است.

جدول زير را تكميل كنيد.

فكر كنيدلامپ و بخاري برقي از نظر تبديل انرژي با هم چه شباهتهايي دارند؟ چه تفاوتي دارند؟
شباهت :
در هر دو انرژي الكتريكي به انرژي گرمايي و نوراني تبديل مي شود.

تفاوت :
‌در بخاري برقي انرژي گرمايي مورد استفاده قرار مي گيرد و انرژي نوراني توليد شده به هدر مي رود و در لامپ انرژي نوراني توليد شده مورد استفاده قرار مي گيرد و انرژي گرمايي به هدر مي رود.

فكر كنيد
چرا يك آونگ در حال نوسان پس از مدتي از حركت باز مي ايستد؟
در هنگام نوسان مقداري از انرژي آونگ به مولكول هاي هوا منتقل مي شود، و آن ها را به حركت درمي آورد. بعد از چند بار نوسان تمام انرژي آونگ به مولكول هاي هوا منتقل مي شود، و آونگ از حركت مي ايستد.